Tips tijdens gebruik

Niets van deze blog mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij elektronisch, mechanisch, door fotokopieën, opnamen of enige andere manier, zonder voorafgaande toestemming van mij.



Twee Tobii Facebook groepen:
Ik heb twee Facebookpagina aangemaakt, een voor Tobii gebruikers en een voor Tobii Professionals:
Tobii gebruikers Facebook pagina
Tobii professionals Facebook pagina

Tips voor een succesvolle proefperiode:
Instaleer de proefsessie van de Communicator software op een PC, zodat er alvast communicatiepagina's gemaakt kunnen worden:Trial Communicator

Moeder Klaartje zette een mooi voorbeeld van geschikte pagina's voor een proefperiode op
https://www.mytobiidynavox.com/PagesetCentral (gratis te downloaden)

Ik zou zelf beginnen in de proefperiode met 3x3; muziek, vrije tijd, spelen, eten&drinken, liedjes, praten en mensen.
Een indeling maken naar categorieen, zie hiervoor ook de deelpagina: Het begin met de Tobii op deze Tobiipraat.nl site.

Samen spelen
Samen spelen dmv van speelgoed bijv. gekleurde blokken of een puzzel.
Laat het kind via de Tobii de kleur kiezen van het blok of het puzzelstukje(dmv het plaatsen van een foto van het puzzelstukje) of dmv een dierenpagina.
Maar dit zou ook kunnen met kledingstukken of haarspeldjes bijvoorbeeld.
Of het samen kleuren van een kleurplaat!





Praktische tips uit mijn ervaring: 

  • GEDULD, ik schrijf het bewust met hoofdletters, is het belangrijkste toverwoord bij de start met de Tobii 
  • kies vooral in het begin voor een rustige omgeving
  • oogbesturing kan heel vermoeiend zijn voor de gebruiker, bouw dit langzaam op
  • een antwoord op een vraag van een begeleider verwachten van het kind is een zeer grote stap vooral voor een gebruiker met Rett Syndroom
  • Het antwoord zit vaak in de eerste seconde van de reactie die vooral gemist wordt wanneer men de gebruiker met Rett Syndroom niet goed kent
  • Bij Marilou werkte het de vraag op een afstand te stellen, nonchalant tijdens het brood smeren bijv
  • Het kort losmaken van de handen kan het besef versterken dat er iets van haar gevraagd werd en maakt haar reageren/makkelijker
  • Haar motorisch iets laten doen ook: wij vragen een vraag en krijgen het antwoord direct zodra haar mond een hap eten verwerkt
  • Ook het verbreken van het oogcontact geeft een snellere reactie of het afstand nemen
  • Veel Rett kinderen worden tijdens een proefperiode voor de Tobii gezet met daarop een actie/reactiespel. Marilou heeft die spellen nooit geboeid. Dat    zou een gevaar kunnen opleveren omdat het meisje geen interesse lijkt te hebben in de Tobii maar dat kan aan het aanbod of het tijdstip van de dag liggen
  • Ook vragen als: kijk eens naar papa of mama op het scherm is gevaarlijk. Alsof het kind niet weet wie papa of mama is
  • Wij hebben Marilou getest door haar zelf een pop te laten aankleden. Je ziet het enorme plezier en genot dat Marilou op dat moment beleeft

  • Film de Tobii activiteiten in de proefperiode, nu met een I-phone en Youtube heel makkelijk en nuttig voor de aanvraagprocedure.Om het de meisjes niet te laten merken is het uitzetten van het geluid van de telefoon raadzaam 
  • Als het kind de interesse verliest in het communiceren via de Tobii probeer dan eens meer plaatjes en picto's op de pagina te zetten
  • gebruikt het kind de terugtoets niet of nauwelijks vervang hem dan door een andere picto bijv. een gezichtje of zet de terugtoets op een andere plek op de pagina
  • Iedereen die met onze Tobii en Marilou werkt schrijft in een boekje mijn foutjes in de pagina's op maar ook hun ideeën en suggesties
  • Probeer op alle punten 100% kalibratie resultaat te krijgen, zodat als de picto's per pagina in aantal toenemen de kalibratie het beste resultaat geeft. Eventueel kun je de punten zonder 100% resultaat, per punt opnieuw kalibreren 
  • Vanuit de laptop is het weer handig om printscreens(control/PrtSc) te maken van de gemaakte pagina, deze worden opgeslagen in je Dropbox onder schermafdrukken. Zodat je ook een papierenversie van de Tobii kunt gebruiken.
  • Vaak beginnen de kinderen met een dweiltijd(de tijd die het kost om de tekst van de knop uit te spreken) van 1200msec per knop, zodra het kind door heeft hoe de Tobii te bedienen zou je deze tijd kunnen verlagen naar een seconde of net daar onder. Het verlagen van de dweiltijd had een groots effect op de communicatie van Marilou
  • knoppen op een pagina die niet gebruikt/gevuld worden geven een onrustig beeld, door deze knoppen doorzichtig te maken krijgen zij dezelfde kleur als de achtergrond en zijn ze later snel en makkelijk te vullen  
  • hou de plek onder de doorverwijsknoppen op de onderliggende doorverwijspagina's vrij zodat je zeker weet dat de gebruiker deze toets zelf gekozen had. Het kan namelijk voor komen dat de gebruiker langer dan noodzakelijk kijkt naar deze toets en daardoor de toets op dezelfde plek maar een andere pagina per ongeluk activeert
  • creeer onlogische situaties om een reactie uit te lokken
  • pak eens een kleuter woordenboek erbij ter inspiratie, voertuigen, tegenstellingen enz.
Pictolijst per letter doornemen
Ter inspiratie neem ik per alphabetletter de lijst met picto's door, vind ik er een die ik nog niet heb plak ik deze tijdelijk in een vrije rasterpagina. Vanuit die pagina knip ik hem en plak hem vervolgens in mijn bestaande pagina/categorie. Zoals bijvoorbeeld picknicken!



Playlist Marilou Wiertz Eye Gaze Communication Tobii I12
Meer dan 70 filmpjes van Marilou en haar spraakcomputer zijn hier te vinden
Playlist YouTube Marilou Wiertz

Extra licentie Communicator software gebruiken op laptop
de extra licentie is handig om op de laptop de communicatiepagina's bij te werken in het software programma Communicator ipv op de Tobii zelf.
Wij downloaden in een Dropbox map op de Tobii of op de laptop. Omdat deze gesynchroniseerd wordt met de opslag bij Dropbox in de ''cloud", het maakt dan niet uit waar je downloadt en je hebt gelijk een kopie van je bestanden.
Deze Dropbox map is een aparte map. De map Mijn Paginasets waar Communicator naar kijkt is een andere. Ik kopieer paginasets en afbeeldingen tussen deze mappen. En Dropbox sync is dus geinstalleerd op onze Tobii. Zodat je de bestanden gelijk op de Tobii kunt openen vanuit de Dropboxmap.

Windows 10 icm Communicator 4 en 5
Zelf werk ik de Tobii van Marilou vanaf het begin dagelijks bij dmv een laptop. Bij de aanschaf van een nieuwe laptop was het even spannend of Communicator 4 en 5 wel zouden werken op mijn W10 laptop.
Op onze Tobii I-12 draait nog Windows 7 helaas kan die geen Windows 10 aan!

Maar hoe krijg je Communicator 4 (en 5) werkend op een Windows 10 laptop?
Niet door de bijgeleverde USB-stick met Communicator 4 te gebruiken maar downloaden via de volgende link:
https://www.mytobiidynavox.com/Support/Downloads

Hier staat Communicator 4 namelijk in de laatste versie 4.8.9, die wel compatible is met Windows 10
Zowel Communicator 4 als 5 werkt perfect icm Windows 10, op de laptop!

PageSetCentral.com
Veel Tobii/Communicator gebruikers ontwerpen zelf communicatiepagina's of spelletjes en delen dit in een database op MyDynavox/PageSetCentral, hier kunnen gebruikers deze zelfgemaakte pagina's gratis downloaden:
https://www.mytobiidynavox.com/PagesetCentral

Basis Werkboek ondersteunde communicatie KMD:

Dit werkboek van Sandra Koster heb ik als basis gebruikt bij het vullen van de Tobiipagina's van Marilou 
Werkboek PDF

De zoektocht naar een goed bruikbare invulling van een communicatiehulpmiddel is geen eenvoudige. Vaak levert het veel vragen op.
Met het Werkboek Ondersteunde Communicatie worden u een groot aantal suggesties gedaan die u op weg helpen bij de inrichting van het hulpmiddel.
Geschreven door Sandra Koster die haar ervaringen in dit boek heeft samengevat.
Het werkboek is niet meer in gedrukte vorm verkrijgbaar.
Afdrukvriendelijke versie van werkboek

Woordenlijst voor het opbouwen van de woordenschat:
Woordenschat opbouwen Marjan Vervat

Eerste 3000 woorden voor de communicatie in een lijst:
eerste 3000 woorden in een lijst

Fonetisch Woordenboek
Bij het vullen van de pagina's is het fijn als de computerstem het gesproken woord juist uitspreekt soms is daar de fonetische schrijfwijze voor nodig. In onderstaand woordenboek zijn veel woorden fonetisch opgeschreven:
Fonetisch woordenboek

Link naar Belgische pictogrammen:
http://www.sclera.be

Link naar Grappige picto's: 
Grappige picto's

Link naar mooie picto's ook geschikt voor het wat jongere kind: 
Metacom picto's

Een mooie pictobibliotheek:
http://arasaac.org/index.php
Kies rechtsboven voor Welcome om de Engelse vertaling te verkrijgen.
Dan kun je kiezen voor:  Color Pictograms


Alle muziekfilmpjes per thema bij elkaar!
Gekozen voor het thema Sinterklaas: http://www.muziekenliedjes.yurls.net/nl/page/833510#topboxes




Voorgelezen boekjes voor op de Tobii
 Heerlijke site voor de inspiratie!

 http://www.symbaloo.com/home/mix/prentenboeken


Herhaling van keuzeknop uitschakelen:
onder de knop geluid: gebruikersinteractie tijdens geluid afspelen aanvinken

Tips van Expertisecentrum Oogbesturing
Expertisecentrum Oogbesturing

Aanschaf Toybox om met Tobii schakelspeelgoed te kunnen bedienen: 
Toybox

Aanschaf schakelspeelgoed
Nenko schakelspeelgoed
Schakelspeelgoed.nl

Batterijonderbreker Schakelspeelgoed
batterij onderbreker Eelke Verschuur

Goed passende laptoptas voor Tobii-I12
Wij hebben bij de aflevering van de Tobii een enorme koffer erbij gekregen maar als wij die aan de rolstoel hingen konden wij er zelf bijna niet meer achter lopen.
De ThinkPad laptoptas met de afmetingen 41x32 cm blijkt perfect passend te zijn. Ook de twee batterijen en de oplader passen er nog bij in het voorvak.
Lenovo thinkpad-basic-case 

Scriptie Roos Kiesel
Mijn naam is Roos Kiesel, ik studeer SPH aan de Hogeschool Leiden. Vorig jaar heb ik stage gelopen op KDC Esse Zoom, met vier Rett-meisjes op de groep. Op dit moment ben ik bezig met mijn afstudeeronderzoek. Dit gaat over het effect van een oog besturende spraakcomputer voor meisjes met het syndroom van Rett (Marilou is Lotte in deze scriptie)
Tobii scriptie


Trial Communicator 5
http://mytobiidynavox.com/Support/Downloads














Communicator overzetten van 4 naar 5

Toen wij ruim 2 jaar geleden onze Tobii I-12 geleverd kregen zat daar Communicator 4 als besturingssysteem op.

Eind 2015 kwam Communicator 5 op de markt.

Ik heb mij eerst verdiept in de verschillen. Het grootste verschil zit hem in het bedienen, creeren en aanpassen van de communicatiepagina's.

Naast een fijne update van de bestaande picto's!

Eerst de Trial Communicator gebruikt, daar kwam ik er achter dat het pakket ook volledige kant- en klare communicatiepagina's bevatte.

Deze trial is gratis te downloaden voor 30 dagen:

http://www.tobiidynavox.com/communicator5/

Nu wist ik het zeker dat Communicator 5 Marilou nog meer communicatiemogelijkheden zou geven, daarom contact op genomen met mijn leverancier RDG Kompagne om een aanvraag in te kunnen dienen bij onze zorgverzekering. 

Helaas bleek RDG Kompagne hier toe niet in staat en adviseerde de update particulier aan te schaffen.


De totale kosten van deze update bedragen 113,74 euro (incl.BTW)



Belangrijk om te weten, op het moment dat de gebruiker overschakelt naar Communicator 5 blijven de pagina's gemaakt in Communicator 4 vrijwel hetzelfde. De pagina's verschillen iets in uiterlijk, in ons geval zijn de lijnen om de knoppen een stap dikker geworden. Natuurlijk weer terug te veranderen maar in mijn geval gaat het dan om honderden pagina's en knoppen. Een tijdrovende klus dus!

Daarnaast worden de doorlinken van de knoppen voorheen in Communicator 4 weergegeven met: naar pagina of paginaset nu ook als speciale actie op de knop weergegeven.

De andere verschillen heb ik nog niet echt ontdekt buiten de hier boven genoemde verschillen.

De uitgebreide pictobibliotheek is een genot om mee te werken, eindelijk een goede picto voor een I-pad bijvoorbeeld!

Wat een bijzondere verrassing was, zijn de nieuwe actie/reactie pagina's oa Jungle, Oceaan, Jardin deze zijn te vinden bij Opkomende Communicatie.
Wat had ik deze pagina's graag gehad bij de start van oogbesturing met Marilou!

De kant-en klare communicatiepaginasets zijn te vinden onder: Symbool Communicatie
Nieuw daarin is: Mijn Boek, ook erg leuk voor de beginnende communicerende.


Naast deze pagina's zijn veel (nieuwe)standaard spellen terug te vinden, zoals puzzelen, memory en bij elkaar zoek spellen.

Kortom ik kan iedereen een update aanbevelen.

LET OP!
Op het moment dat je een paginaset van Communicator 4 weergeven met een .cdd aanpast in Communicator 5 wordt deze omgezet in een .cddx bestand. Op dat moment kun je de pagina dus niet meer gebruiken in Communicator 4.

Deze paginaset kan dus ook niet meer gedeeld worden met een Communicator 4 gebruiker.

Andersom kan dit natuurlijk wel, elke Communicator 5 gebruiker kan dus gewoon de paginasets van bijv. pagesetcentral/MyTobiiDynavox blijven downloaden!

Iets anders wat nog fijn is om te weten, Communicator 5 en 4 trouwens ook kunnen gewoon gebruikt worden op een apparaat met Windows 10!

Ik blijf het nog steeds erg handig vinden mijn pagina's te bewerken op mijn laptop ipv op de Tobii zelf. Ook ben ik zeer te spreken over het werken met het touchscreen van mijn laptop bij het aanpassen, verplaatsen van mijn knoppen enz.

Spel Op Weg Naar Groep 1 geschikt maken voor Tobii





Te koop via bol.com voor 14,99 euro

Vertelplaten voor op de Tobii

Bericht in berichtenvenster bewaren tussen paginasets
Als ouders wisselen wij vaak tips uit via de Facebookgroep Gebruikers, een medemoeder kwam met een oplossing van een lang bestaande wens: het bericht in het berichtenvenster bewaren na het wisselen naar andere paginasets!



Zoals hierboven te zien is! De zin is samengesteld door gebruik te maken van de pagina Mensen icm de pagina Vervoer, terwijl het bericht(de picto's) bewaard blijft!

Wat heeft zij daarvoor bedacht: de speciale knopactie Bericht bewaren niet mee te geven aan het Berichtenvenster zelf maar aan de Terugknop!
We zijn erg blij met haar vondst!!


Maar toch leek het de ene keer wel te werken en de andere keer weer niet!
Waar lag dat nu aan?

Het bleek in de volgorde van de speciale knopacties te zitten!!

De speciale knopactie Bericht Bewaren moet voor de actie Naar vorige paginaset staan!


Daarnaast moet elke categorieknop naar een andere paginaset op de beginpagina ook de speciale knopactie Bericht bewaren krijgen.


In mijn zoektocht naar bruikbare schoolse middelen voor de Letterherkenning, kreeg ik de tip mijn Lettertype in SchoolKX_New aan te passen. 

Ook binnen Communicator natuurlijk!





Contact 
Voor vragen ben ik te bereiken via: leoniekewiertz@gmail.com ook voor het reserveren van een anderhalf uur durende interactieve lezing over mijn communicatie ervaringen.

Daarnaast kan er nog gekozen worden voor een praktische sessie over het vullen van de communicatiepagina's en het tonen van de vele gebruiksmogelijkheden van de Tobii.

Ik spreek als ervaringsdeskundige en op persoonlijke titel, niet als therapeut.





Geen opmerkingen:

Een reactie posten